Đã bao giờ bạn được ai đó rủ đi chạy bộ cùng họ chưa?
Hay có ai đó mời bạn tham gia một buổi chạy?
Nếu nhận được những lời mời này, bạn có cho rằng chúng có sự khác biệt không?
Thoạt nhìn, hai thuật ngữ này có vẻ giống nhau hoặc ít nhất là rất tương đồng. Vậy chạy bộ (jogging) và chạy (running) khác nhau ở điểm nào? Liệu có sự khác biệt nào không?
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu sự khác biệt giữa jogging và running. Một số chủ đề sẽ bao gồm:
- Sự khác nhau giữa chạy bộ và chạy,
- Ưu điểm và nhược điểm của chạy bộ và chạy,
- Khi nào nên chọn chạy bộ,
- Khi nào chạy là lựa chọn hợp lý hơn,
- Những gì chạy mang lại mà chạy bộ không thể.
Sẵn sàng chưa?
Hãy bắt đầu ngay thôi!
Sự khác nhau giữa chạy bộ và chạy là gì?
Khái niệm chạy bộ (jogging) bắt nguồn từ huyền thoại chạy bộ và huấn luyện viên Dr. Arthur Lydiard.
Lydiard đã huấn luyện nhiều vận động viên Olympic của New Zealand. Ông nổi tiếng với phương pháp huấn luyện và triết lý đào tạo, nhiều trong số đó vẫn được áp dụng trong các chương trình huấn luyện hiện đại.
Lydiard khuyến khích các cựu vận động viên Olympic của mình duy trì thể lực bằng cách thực hiện các buổi chạy nhẹ nhàng, và ông gọi đó là “chạy bộ”.
Chạy bộ đã thu hút sự chú ý toàn cầu vào năm 1967 khi Bill Bowerman, huấn luyện viên nổi tiếng của chương trình chạy của Oregon Ducks, viết cuốn sách Jogging. Bowerman đã truyền tải những gì ông chứng kiến khi ở New Zealand và mang phương pháp này về Mỹ, góp phần tạo nên làn sóng chạy bộ bùng nổ tại Mỹ trong những năm 70.
Chạy bộ là những buổi chạy với tốc độ thoải mái, có thể coi như chạy ở mức gắng sức cảm nhận thấp.
Nó cũng thường được thực hiện như một hoạt động thư giãn, không có mục tiêu hay kế hoạch cụ thể. Một người đi chạy bộ không nhắm đến việc luyện tập cho một cuộc thi marathon hay theo đuổi kế hoạch nào. Họ chỉ đơn giản là ra ngoài, di chuyển vài km với tốc độ nhẹ nhàng để tận hưởng.
Ngược lại, chạy có định hướng hơn và thường nhắm tới một mục đích. Tốc độ chạy thường nhanh hơn chạy bộ và có mục tiêu rõ ràng phía sau.
Nếu ai đó đi chạy, tốc độ sẽ được tính toán. Đó có thể là một tốc độ căng thẳng để kích thích cơ thể, hoặc chạy nhẹ nhàng để phục hồi sau một buổi tập nặng.
Chạy tuân theo một kế hoạch và được điều chỉnh để chuẩn bị cho một cuộc đua hoặc một quãng đường cụ thể.
Ưu điểm và nhược điểm của chạy bộ và chạy
Chạy bộ mang lại nhiều lợi ích, bao gồm:
- Giúp tăng cường xương và cơ bắp,
- Cải thiện sức khỏe tim mạch,
- Có thể giúp giảm cân,
- Cải thiện tâm trạng.
Tuy nhiên, chạy bộ cũng có một số nhược điểm, chẳng hạn như:
- Có thể gây áp lực lên khớp và xương, đặc biệt với người thừa cân,
- Không giúp bạn chuẩn bị cho một cuộc đua hoặc quãng đường cụ thể,
- Không rèn luyện hệ thống năng lượng kỵ khí.
Những lợi ích trên cũng áp dụng cho việc chạy.
Chạy còn có lợi thế bổ sung là giúp bạn chuẩn bị cho một cuộc đua hoặc quãng đường cụ thể.
Bạn cũng sẽ kích thích hệ thống năng lượng kỵ khí với một số buổi chạy.
Chạy sẽ tạo áp lực lớn hơn lên cơ thể so với chạy bộ. Đây là mục tiêu của việc chạy, đưa áp lực vào hệ thống cơ thể để cơ thể thích nghi. Điều này cũng có thể là một nhược điểm nếu cơ thể bạn chưa sẵn sàng đối phó với áp lực này.
Khi nào chạy bộ là lựa chọn hợp lý hơn?
Có rất nhiều tình huống khi việc chạy bộ sẽ phù hợp hơn so với chạy. Dưới đây là một số trường hợp:
- Khi bắt đầu tập luyện lại sau một thời gian dài không vận động,
- Khi tạm nghỉ sau quá trình tập luyện nghiêm túc nhưng vẫn muốn duy trì thể lực,
- Khi hồi phục sau chấn thương và cần kiểm tra xem cơ thể đã sẵn sàng trở lại với chạy hay chưa.
Khi bắt đầu tập luyện lại sau một thời gian dài không vận động
Nếu bạn không hoạt động trong thời gian dài, một trong những sai lầm lớn nhất là lao ngay vào các buổi tập cường độ cao. Điều này không chỉ khó duy trì mà còn dễ dẫn đến chấn thương.
Chạy cũng không ngoại lệ. Nếu bạn muốn lấy lại vóc dáng bằng cách chạy, chạy bộ là một khởi đầu lý tưởng.
Chạy bộ sẽ giới thiệu cơ thể bạn với những căng thẳng mà cơ thể sẽ gặp phải khi chạy, nhưng ở mức độ dễ quản lý hơn.
Bạn có thể chạy bộ theo ý thích của mình, từ từ giúp cơ thể thích nghi với các lực tác động.
Điều này đặc biệt hữu ích nếu bạn đang thừa cân. Chạy bộ giúp các khớp của bạn thích nghi với áp lực được đặt lên chúng. Đồng thời, nó cũng có thể giúp bạn giảm cân, giảm bớt áp lực lên các khớp và xương.
Khi tạm nghỉ sau quá trình tập luyện nghiêm túc nhưng vẫn muốn giữ dáng
Bạn đã hoàn thành 4 tháng theo một kế hoạch luyện tập marathon và vừa chạy xong marathon. Vậy bây giờ thì sao?
Việc nghỉ ngơi cũng quan trọng như tập luyện, nếu không muốn nói là quan trọng hơn. Cơ thể bạn cần thời gian phục hồi sau nhiều tháng tập luyện căng thẳng.
Điều này có thể đồng nghĩa với việc nghỉ ngơi hoàn toàn trong vài tuần.
Sau một vài tuần không hoạt động, bạn sẽ bắt đầu mất dần thể lực mà mình đã xây dựng.
Giải pháp ở đây là: chạy bộ.
Chạy bộ sẽ nhẹ nhàng vừa đủ để bạn vẫn có thể phục hồi sau giai đoạn tập luyện căng thẳng. Đồng thời, nó cũng đủ để giúp bạn duy trì một phần thể lực.
Bản chất tự do, không có kế hoạch của chạy bộ cũng là một điểm cộng. Sau 16 tuần tuân thủ nghiêm ngặt một kế hoạch chạy, chắc chắn sẽ rất thoải mái khi có thể chạy bộ dễ dàng bất cứ lúc nào bạn thích.
Khi hồi phục sau chấn thương và kiểm tra cơ thể có sẵn sàng để chạy lại hay không
Chấn thương là điều không thể tránh khỏi trong thế giới chạy bộ. Một số có thể được khắc phục bằng cách kéo giãn và tập các bài tập phục hồi. Một số khác thì yêu cầu bạn phải tạm ngừng chạy để hồi phục.
Nếu bạn phải nghỉ chạy do chấn thương, chạy bộ là một cách tuyệt vời để kiểm tra tình trạng cơ thể.
Chạy nhẹ vài lần mỗi tuần sẽ giúp bạn kiểm tra xem chấn thương của mình phản ứng thế nào với các lực tác động. Điều này giúp bạn đánh giá xem cơ thể có sẵn sàng quay lại tập luyện hay chưa.
Việc quay trở lại chạy quá sớm sau chấn thương có thể khiến chấn thương tái phát hoặc nghiêm trọng hơn.
Luôn tham khảo ý kiến chuyên gia y tế khi nghi ngờ có chấn thương. Họ sẽ cung cấp cho bạn chẩn đoán và mốc thời gian dự kiến để quay lại chạy.
Khi nào việc chạy là lựa chọn hợp lý hơn?
Nếu bạn đang đọc bài viết này, rất có thể bạn đã sẵn sàng để lựa chọn chạy thay vì chạy bộ.
Dù chạy bộ có thể giúp cải thiện thể lực, nhưng nếu bạn mong muốn hoàn thành marathon đầu tiên của mình hoặc cải thiện thời gian chạy 5k, bạn cần phải tuân theo kế hoạch luyện tập và thực sự chạy.
Ngoài những tình huống mà chúng ta đã liệt kê ở đầu bài viết, chạy sẽ là lựa chọn hợp lý hơn so với chạy bộ.
Chạy mang lại điều gì mà chạy bộ không có?
Có rất nhiều lợi ích mà chạy mang lại mà bạn sẽ không nhận được từ chạy bộ.
Một số lợi ích đáng kể như:
- Tuân theo kế hoạch luyện tập với các mục tiêu cụ thể,
- Rèn luyện cả hệ thống năng lượng hiếu khí và kỵ khí,
- Giúp bạn nhanh hơn và mạnh mẽ hơn.
Tuân theo kế hoạch luyện tập với các mục tiêu cụ thể
Như tôi đã đề cập ở trên, chạy bộ là chạy nhẹ nhàng với mục đích vui vẻ hoặc duy trì thể lực. Mặc dù điều này có thể giúp bạn giảm cân hoặc cải thiện sức khỏe, nhưng nó sẽ không giúp bạn chuẩn bị cho một cuộc đua.
Mỗi cuộc đua đều có những thách thức riêng:
- Một cuộc đua 5k sẽ kiểm tra khả năng kỵ khí của bạn,
- Một cuộc đua marathon sẽ thử thách ngưỡng hiếu khí và giúp bạn tránh “va vào tường”,
- Một cuộc đua 100 dặm sẽ kiểm tra sức bền, sự dẻo dai tinh thần và khả năng đứng trên đôi chân của bạn trong nhiều ngày.
Không cuộc đua nào trong số này có thể đạt được chỉ bằng việc chạy bộ vài lần mỗi tuần.
Để đạt được các mục tiêu này, chúng ta cần tuân theo các kế hoạch tập luyện được thiết kế để chuẩn bị cho những cuộc đua này.
Tóm lại, bạn cần phải chạy.
Rèn luyện hệ thống hiếu khí và kỵ khí
Theo định nghĩa, chạy bộ là chạy ở tốc độ dễ dàng và không có kế hoạch cụ thể. Mặc dù điều này có thể bắt đầu cải thiện hệ thống hiếu khí của bạn, nhưng bạn cần phải chạy ở những tốc độ nhất định để đạt được kết quả tối ưu.
Hơn nữa, chạy là cách duy nhất để kích thích hệ thống kỵ khí. Những buổi chạy này rất quan trọng để tăng tốc độ, nâng cao hiệu suất và cải thiện dáng chạy của chúng ta.
Chạy bộ sẽ không bao giờ đẩy cơ thể bạn vào giai đoạn kỵ khí.
Giúp bạn nhanh hơn và mạnh mẽ hơn
Một kế hoạch luyện tập cần có những yếu tố sau để giúp bạn mạnh mẽ hơn và nhanh hơn:
Những bài tập này sẽ rèn luyện cơ bắp của bạn theo những cách khác so với việc chỉ chạy bộ ở tốc độ dễ dàng.
Chạy bộ và chạy: Cả hai đều có giá trị riêng
Một kế hoạch tập luyện tốt luôn có hai yếu tố chính: căng thẳng và nghỉ ngơi.
Chúng ta cần cả hai để cải thiện không chỉ trong việc chạy mà còn trong mọi mặt của cuộc sống.
Chạy bộ có thể tạo ra áp lực nhẹ cho những người đã rời xa việc chạy trong thời gian dài. Tuy nhiên, nó sẽ không đủ để mang lại những cải thiện lâu dài.
Cơ thể bạn sẽ nhanh chóng quen với nó và cần được thử thách hơn.
Một kế hoạch chạy sẽ bao gồm các buổi tập phá vỡ cơ bắp của bạn. Với sự nghỉ ngơi đúng cách, bạn sẽ trở lại mạnh mẽ hơn và nhanh hơn.
Làm điều này trong vài tuần hoặc vài tháng, và bạn sẽ cải thiện vượt xa những gì có thể đạt được chỉ bằng cách chạy bộ.
Chạy bộ và chạy có thể trông rất giống nhau khi nhìn thoáng qua. Tuy nhiên, khi tìm hiểu sâu hơn, bạn sẽ thấy rằng chạy là lựa chọn phù hợp cho hầu hết mọi người.
Chạy bộ có thể là lựa chọn tốt nhất nếu bạn đã không chạy trong thời gian dài hoặc đang hồi phục sau chấn thương.
Nhưng ngoài ra, chạy sẽ là hoạt động giúp bạn theo đuổi mục tiêu và luyện tập cho các cuộc đua.
